01.06 13:00 / 1PM
spacer miejski / city walk: Wiktoria Sobota
Spotkanie / meeting: Rynek Łazarski (pod UFO/under the UFO)
Duszna, Poznań, 2025
Duszna to wydarzenie skupione na wspólnym zwiedzaniu oraz odkrywaniu przestrzeni, których możemy nie dostrzegać. Odkrywanie czwartej przyrody na bliskim nam Łazarzu, z kontrastową przestrzenią dżungli miejskiej naprzeciwko.
Odczuwanie przestrzeni opuszczonej, wczesniej wyeksploatowanej przez ludzi, z intensywną historią ostatecznie prowadzącą do zagarnięcia magicznej i efemerycznej przestrzeni. Zaproszenie do wspólnego tworzenia symbolicznych rzeźb naturalnych, które będą odzwierciedlać naszą czujność na rzeczywistość i to, jak zmienia się architektura naszego otoczenia i co w tym wszystkim jest dla nas ważne. Zaproszenie do opowiadania wspomnień związanych z tym miejscem, do chwilii odechnienia i troski.
Spacer rozpocznie się na Rynku Łazarskim, skąd przejdziemy krótką trasą do miejsca docelowego, ale potraktujmy te drogę, jako całość doświadczenia.
Important: Jest to przestrzeń dzika, z którą chcemy współgrać i odczuwać, nie niszczyć i czuć wyższość. Możemy napotkać różne drobne zwierzęta, owady. Nie chcemy zostać przez nie skrzywdzeni tak samo, jak one nie chcą przez nas. Bądźmy na to uważni. Teren może być nierówny, w niektórych miejsach jest więcej gałęzi, można trafić na małe dziury w ziemi bądź pagórki, albo czyjeś mieszkanie bądź śmieci. Uwaga, nie chcemy przeszkadzać nikomu ani niczemu.
“Natomiast „czwarta przyroda” opisuje zbiorowiska roślinne rozwijające się samoistnie, bez ingerencji człowieka na siedliskach opuszczonych czy zdegradowanych. Zbiorowiska te określa się w literaturze także pojęciem novel ecosystems. Tę kategorię przyrody uznaje Kowarik za najbardziej charakterystyczną postać roślinności rozwijającą się dynamicznie w warunkach miejskich. Odbiega ona od tego, co postrzega się jako bezpieczną, założoną i zadbaną zieleń miejską. Kowarik postulował, aby „czwarta przyroda” stanowiła przedmiot interdyscyplinarnych badań naukowych i była szerzej chroniona w dokumentach planistycznych i strategiach dotyczących kształtowania zieleni w mieście. Wskazuje na jej cechy: samoregulacyjność, odporność, adaptacyjność, różnorodność, zmienność, nietypowość i związek z siedliskiem, podkreślając, że jej wartość ekologiczna powinna być uznawana za równą pozostałym trzem kategoriom przyrody w mieście.”
Duszna, plakat, Poznań, 2025
EN
Duszna is an event centered around the shared exploration and discovery of spaces that often go unnoticed. It invites us to explore the fourth nature in the familiar neighborhood of Łazarz, juxtaposed with the contrasting environment of the urban jungle across the street.
It is about sensing an abandoned space, once exploited by humans, carrying a dense and intense history, which ultimately leads to the reclaiming of a magical and ephemeral environment. This is an invitation to co-create symbolic natural sculptures that reflect our attentiveness to reality, the evolving architecture of our surroundings, and what truly matters to us in this transformation. It is also a moment for sharing memories tied to this place, for pausing, breathing, and showing care.
The walk will begin at Łazarski Market, from where we’ll follow a short route to the final destination — but let us treat this path as an integral part of the experience.
Important: This is a wild space — one we wish to harmonize with and feel, not to dominate or destroy. Along the way, we may encounter small animals or insects. Just as we do not wish to be harmed by them, they too seek not to be harmed by us. Let’s stay mindful of this. The terrain may be uneven; in some places, there are more branches, small holes in the ground, hills, or even someone’s shelter or trash. Be aware — we do not want to disturb anyone or anything.
“The concept of ‘fourth nature’ describes plant communities that emerge spontaneously, without human intervention, in abandoned or degraded urban habitats. In the literature, these communities are also referred to as novel ecosystems. Kowarik considers this category of nature to be the most characteristic form of vegetation dynamically developing in urban conditions. It deviates from what is commonly seen as safe, manicured, and designed urban greenery. Kowarik advocated for the 'fourth nature' to be a subject of interdisciplinary scientific research and to receive broader protection in planning documents and strategies concerning urban green space design. He emphasizes its traits: self-regulation, resilience, adaptability, diversity, changeability, uniqueness, and strong ties to its habitat — highlighting that its ecological value should be recognized as equal to the other three categories of urban nature.”
Duszna, kolaż, Poznań, 2025